Berlijn

Tien jaar geleden was ik al eens in Berlijn. Ik heb me toen prima vermaakt en vond het een fijne stad om, ook in je eentje, te verkennen. Nu mocht ik weer naar Berlijn, deze keer met als reden mijn deelname aan de Hackatrain (een bijzondere hackathon) en de daarop volgende Tech Open Air. Er bleef voldoende tijd over om Berlijn in te gaan met de camera. En wederom heb ik ervaren wat een heerlijke stad Berlijn is! Voor mij heeft deze stad dezelfde vibe als Rotterdam. Veel te zien en te doen, gezelligheid als je daar zin in hebt, maar ook geen bemoeienis van anderen als je gewoon je eigen gang wilt gaan.

Berlijn kent een moeilijke geschiedenis met de scheiding tussen oost en west door de muur. Dat is ook overal in de stad goed zichtbaar en het is natuurlijk een onderwerp voor allerlei musea. Als je foto’s ziet van begin 1990, net na de val van de muur, en je vergelijkt het hedendaagse Berlijn met die foto’s dan weet je echt niet wat je ziet. In minder dan 30 jaar tijd is het niemandsland tussen oost en west opgevuld met gebouwen en monumenten. Wil je weten hoe het leven was aan de oostkant van Berlijn? Bezoek dan bijvoorbeeld (gratis) het Tränenpalast. Daar vind je documenten, brieven en foto’s uit die tijd. Ook de buitengewoon complexe organisatiestructuur van de ambtenaren belast met de controles van de papieren. Het Tränenpalast is de plek waar men afscheid nam van familie en vrienden die naar het westen gingen. Vandaar de tranen, want daarmee werd het afscheid geassocieerd.

Wij gingen met de trein naar Berlijn. Dat is heel goed te doen. Vliegvelden vind ik tegenwoordig behoorlijk frustrerend door de enorme drukte en alle tijd die je kwijt bent aan veiligheidscontroles. Ik word altijd enorm chagrijnig van securitymensen die je nog net niet vragen om alles even uit te trekken. Vervolgens stap je in een vliegtuig waarbij ik met mijn 1.62 meter zelfs bewegingsruimte mis en na aankomst moet je nog met het OV naar de stad. Neem dan de trein: optimale bewegingsruimte, restauratie aan boord, geen stoelriemen vast bordje en je komt in het midden van de stad uit! Van Amsterdam naar Berlijn kost je 6,5 uur en bij aankomst kun je gelijk het indrukwekkende Hauptbahnhof bekijken. Dat is een attractie op zich. De invasie van de rolkoffertjes: het aantal toeristen is enorm.

Deze keer ging ik iets beter voorbereid op pad. Zo had ik van tevoren online een ticket gekocht om de Bundestag te bezoeken. En aangezien ik mezelf tegenwoordig als de ‘oudere generatie’ kan classificeren, had ik er ook gelijk een guided tour bij geboekt. Dat leek me vroeger het ergste dat je kon doen; nu vind ik de informatie juist fascinerend. (Who knows, misschien zit ik over tien jaar ook in een georganiseerde groepsreis en volg ik de leider die het vlaggetje omhoog houdt…) En dus kreeg ik uitgebreid uitleg over het hele politieke gebied rondom de Bundestag en eenmaal binnen over de vergaderzaal met de blauwe stoelen. De wat oudere meneer die de uitleg gaf, deed dat met verve en hield de ook aanwezige (versuft van het feesten de avond ervoor) scholieren leuk bij de les. Alleen dat was al vermakelijk om te zien. En goed om mijn Duits nog een beetje op te halen, want de tour was niet beschikbaar in het Engels op die dag.
Als afsluiter een bezoek aan de glazen koepel op het gebouw. Hoewel de Bundestag er historisch uitziet van buiten, is dat letterlijk alleen de façade. De binnenkant is volledig gemoderniseerd met als afsluiter de (open) glazen koepel waarin je helemaal omhoog kunt lopen.

Ook zeer de moeite waard is een bezoek aan Tempelhof, het voormalige vliegveld dat tot in 2008 operationeel was en praktisch ín de stad ligt. Ooit het grootste gebouw ter wereld (en ik ben er omheen gelopen: het is niet kinderachtig!) geldt dit vliegveld als de voorloper van de moderne luchthavens. Het fenomeen ‘terminal’ en ‘gate’ is hier praktisch geboren. Omdat Tempelhof een verhaal op zich is, zal ik hier een aparte blog aan wijden. Wordt dus vervolgd.

Wat ik indrukwekkend blijf vinden is het Holocaust Monument, dicht bij de de Brandenburger Tor. Een enorme plek, als het ware omgeven door de stad, om de vermoorde Joden van Europa te herdenken. Door het enorme zuilenveld (met zuilen die variabel in hoogte zijn) waan je je als bezoeker in een doolhof waarin je je oriëntatie verliest. En dat geeft een ongemakkelijk gevoel. Aanvankelijk wist ik dit niet en ervaarde ik het wel zo, maar dat is dus precies de bedoeling van het monument. Knap gedaan door de ontwerper. Als je ‘s morgens een beetje vroeg bent, kun je dit monument het beste ervaren en er de tijd voor nemen.

Je kunt heerlijk gewoon rondlopen in Berlijn en je op die manier laten verrassen door bekende plaatsen. Denk aan het nummer ‘Over de muur’ van Klein Orkest en je komt vanzelf de Gedächtniskirche, Under den Linden, Kurfürstendamm en het Alexanderplein tegen. Van oost naar west en vice versa. Nu gaat het zonder moeite en wellicht zelfs zonder er bij na te denken. Maar zo kort geleden was dat nog zo anders en dat maakt Berlijn een fascinerende stad om te bezoeken.

Last but not least: er is een nieuwe man in mijn leven. Ampelmann! Dit stoplichtmannetje (letterlijke vertaling) werd ontworpen door verkeerspsycholoog Karl Peglau en kom je tegen in het DDR-deel van Berlijn. (Voor de detail lovers, hier kun je er meer over lezen.) Na de val van de muur in 1989 werd Ampelmann gewoonweg een cult. Tegenwoordig bestaat er een hele merchandise rondom Ampelmann, dus een t-shirt kon voor mij niet uitblijven ;-)