Een luchthaven die van voortmaken zijn business heeft gemaakt

Orio al Serio International Airport, ook wel als BGY afgekort, is de internationale luchthaven in de regio Orio al Serio in Italië, beter bekend als Bergamo. Sinds 2011 is de luchthaven ook bekend als Il Caravaggio International Airport, naar de barokschilder Michelangelo Merisi da Caravaggio. Maar eigenlijk noemt men de luchthaven nog steeds Orio al Serio.

BGY is derde luchthaven van Italië als het gaat om aantallen passagiers. In 2016 waren dat er bijna 12 miljoen. 90% Van alle vliegtuigbewegingen worden gedaan door Ryanair en DHL. In het Ryanair-netwerk is BGY een van de drukste hubs. Vanuit Bergamo worden meer dan 70 bestemmingen bediend. Voor DHL is BGY een van de vijf internationale hubs in Italië.

Recent kreeg ik de mogelijkheid om een foto documentaire op BGY te maken. Ik had met behulp van een gids toegang tot alle delen van de luchthaven. Zowel ‘front stage’ als ‘back stage’. Zowel in de passagiersterminal, de DHL hub en het platform. Het resulteerde in een prachtig kijkje in de zeer tijdkritische operatie op Bergamo. Natuurlijk is de klok, met name het wegtikken van de minuten, voor elke luchthaven van essentieel belang. Maar ik durf wel te zeggen dat het op tijd werken op BGY nog een tikje kritischer is. Ryanair hanteert een omkeertijd van slechts 25 minuten. Dat is de tijd waarin alle handelingen moeten gebeuren tussen het moment dat het vliegtuig aan de gate komt en dat de blokken weer onder de wielen vandaan gehaald worden om te vertrekken. Ter vergelijking: veel andere maatschappijen hebben een omkeertijd van ca. 45 minuten.
En DHL behandelt alle inkomende en uitgaande pakjes en pakketten in ongeveer 4 uur per nacht om de bezorging de volgende dag overal ter wereld te waarborgen.

Ryanair heeft voor Bergamo gekozen omdat de luchthaven vrij strategisch in Italië ligt. In het drukke noorden en dichtbij Milaan. En het ligt op nog geen 20 minuten met de bus van Bergamo.
Daarnaast is de luchthaven relatief klein. Op menig grotere luchthaven gelden vaak langere taxitijden dan de 2 minuten op BGY. En daarna begint de klok te lopen. De aankomende passagiers moeten zo snel mogelijk van boord. Dat duurt vaak zo’n 7 minuten. Terwijl hun koffers, meestal een klein aantal, uit het ruim worden gehaald, wordt er ook direct getankt. Omdat er vanwege brandveiligheid geen passagiers aan boord mogen zijn als er getankt wordt, heeft men daar op BGY een aaneensluitende procedure voor ontwikkeld. Dus het tanken start precies op het moment dat de laatste passagier van boord is.
Al voor de aankomst van het vliegtuig zijn de vertrekkende passagiers klaar om in te stappen. Grondpersoneel houdt via Flightradar24.com precies in de gaten hoe lang het nog duurt voor het aankomende toestel bij de gate is en stemt daar de snelheid van de instapprocedure op af. De vertrekkende passagiers worden in drie stadia naar het toestel geloodst. Telkens komen ze – letterlijk en figuurlijk – een stukje dichterbij het vliegtuig. Dit geeft hen niet het gevoel van (lang) wachten, maar dat de instapprocedure eigenlijk al begonnen is (terwijl het toestel er eigenlijk nog niet is!). In het laatste stadium staan de passagiers onderaan de vliegtuigtrap totdat de cabin crew het “oké” geeft om daadwerkelijk in te stappen. In de tussentijd wordt hun bagage al in het ruim met netten vastgezet en loopt één van de piloten een safety rondje om het vliegtuig. “To kick the tires” zoals dat in jargon heet. De pushback-truck verschijnt om het vliegtuig dan weer binnen 5 minuten van de gate te duwen.

Door de komst van Ryanair is Bergamo een populaire en op zichzelf staande toeristische bestemming geworden. Vroeger was het vooral een uitvalsbasis voor de wintersport. In de zomer was het er relatief stil. Maar nu is dat juist omgekeerd. In de zomer komen veel toeristen naar de hoger gelegen oude stad van Bergamo. De statistische gegevens zijn opmerkelijk: het aantal aankomsten in de accommodaties is gestegen met 82,5% (van 517.000 in 2003 tot 943.000 in 2014). Wel is de verblijfsduur gedaald, maar dat is logisch gelet op het feit dat wintersporttoeristen vaak langer blijven (een week) in plaats van stedentriptoeristen (vaak maar een paar dagen). De rol van de luchthaven daarin wordt onderstreept door het feit dat het groeitempo van de buitenlandse aankomsten hoger is dan dat van toeristen met de Italiaanse nationaliteit. Dit is een direct gevolg van de grotere bedrijvigheid op het vliegveld.