Paleis Soestdijk

Paleis Soestdijk is het voormalig koninklijk paleis in Baarn. Soestdijk, of eigenlijk “Hofstede Aen Zoestdijck”, is vernoemd naar ‘de Soestdijk’ die langs het buurtschap Soestdijk loopt.

Het centrale deel van het gebouw werd als eerste gebouwd, rond 1650, in opdracht van de burgemeester van Amsterdam; Cornelis de Graeff. In die tijd was het redelijk normaal dat vooraanstaande personen een tweede thuis hadden, weg van de vuile, ziekmakende en ongezonde stad. Vergeet niet dat er in die tijd geen riolering was en dat paardenpoep de straten bedekte…
Het paleis werd verder bewoond door onder andere stadhouder Johan Willem Friso, Louis Napoleon (de broer van Napoleon Bonaparte), koning Willem II en koningin Emma. Vanaf 1937 was het het woon- en werkpaleis van prinses en later koningin Juliana en prins Bernhard. Tot hun dood in 2004. Sinds 1971 is het paleis in Rijksbezit. 

In de loop der tijd werd het paleis verschillende keren aangepast en uitgebreid. Eén van die uitbreidingen omvatte de twee vleugels aan weerszijden van het hoofdgebouw met de kenmerkende halfronde zuilengalerijen. Deze zuilengalerijen zijn geïnspireerd op het Tsarenpaleis in Pavlovsk nabij Sint-Petersburg, Rusland. Dit idee was afkomstig van de vrouw van koning Willem II, Anna Paulowna van het geslacht Romanov. Zij is geboren en opgegroeid in het paleis in Pavlovsk. (Volgens de overlevering vroeg Anna bij de eerste aanblik van paleis Soestdijk of dit het poortgebouw was…) Aanvankelijk waren de colonnades open omdat Soestdijk primair werd gebruikt als zomerpaleis. Dit was nog steeds het geval tot de dood van koningin-moeder Emma in 1934. Daarna werden er verschillende modernisaties doorgevoerd, zoals het beglazen van de colonnades zodat het paleis ook buiten de zomerperiode gebruikt kon worden. Ook werd er elektriciteit aangelegd.

Momenteel is het paleis een tijdelijk museum in afwachting van grote renovaties. Het is onlangs verkocht aan een consortium genaamd Made by Holland. Een deel van het paleis wordt een hotel. Er zal ook ruimte zijn voor tentoonstellingen. Er zullen 65 huizen worden gebouwd op het terrein van de oude Koninklijke Marechaussee. Het omliggende bosgebied zal worden geopend voor recreatieve gebruikers. De renovatie gaat Made By Holland zo’n 100 miljoen euro kosten en zal naar verwachting in 2018 starten. Tot die tijd blijft het paleis open als museum. En dat is het bezoeken waard.

Het museum toont je de meest prominente delen van het paleis op de begane grond en in de kelders “zoals het was”. Dat wil zeggen, verlaten door Juliana en Bernhard, zonder verdere verbeteringen of restauraties en met veel achterstallig onderhoud. Dit laatste is eigenlijk ook de charme van het museum. Terwijl je door de kamers en gangen loopt, krijg je echt een gevoel voor hoe Juliana en Bernard hier leefden. Met de goed verzorgde rondleidingen door gidsen wordt dit nog eens extra benadrukt.